ارزیابی نظریه گیدنز، در باب دین و دنیوی شدن براساس مبانی اسلامی

Authors

عبدالعلی عادلی

دانشجوی دکتری رشته قرآن و علوم اجتماعی جامعه المصطفی العالمیه(ص)

abstract

گیدنز برخلاف جامعه شناسان کلاسیک و با عنایت به پیدایش جنبش های نوین دینی، به ویژه بنیادگرایی اسلامی، دنیوی شدن دین در دنیای مدرن را نپذیرفته و با تفسیر بازاندیشانه ، کارکردهای دین را متناسب با اقتضائات جامعۀ جدید، معنایابی کرده است. گیدنز معتقد است که دین می تواند با مدرنیته هم زیستی داشته باشد، مشروط به آنکه تن به گفت وگو و بازاندیشی بسپارد. این نظریه، هرچند به لحاظ پاسخ گو دانستن دین به سوالات انسان مدرن، نزدیک ترین تفسیر به تلقی اسلامی دانسته شده؛ اما به لحاظ مبانی، روش و جهت گیری کلی، نقص های اساسی و بنیادین دارد. مغفول ماندن سرچشمه ها ی وحیانی دین، تقلیل حقیقت دین به امور مادی صرف، تعارض علم و دین، نادیده انگاشتن بُعد معرفتی دین و گرفتار شدن در دام ابدال های نابجا، پدیده انگاری و نفی حقانیت دین، همسان سازی هویت ادیان مختلف، توجه به کارکردها به جای ذات دین، استقراء ناقص دین پژوهی (کلیسامحور) و تسری نتایج آن بر ادیان دیگر از جمله اسلام و...، وزانت علمی نظریه وی را فروکاسته است. چنانچه مبانی اسلامی در این نظریه جایگزین شود، بی تردید رهیافت ها، لزوماً آن گونه که گیدنز ارائه داده، نخواهد بود و نفی دنیوی شدن به جای استناد به میزان حضور و عضویت افراد در مناسک و مراکز دینی، به ماهیت دین و جامعیت آموزه های آن، عیارسنجی خواهد شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

دنیوی شدن و نظریه انتخاب عقلانی دین

نظریه انتخاب عقلانی، نظریه‌ای است که برخی از صاحب‌نظران متقدم، به ویژه اقتصاددانان کلاسیک و مردم‌شناسان‌ اقتصادی و اجتماعی، به آن توجه ویژه داشته‌اند و صورت خام ایده انتخاب عقلانی را برخی از آنها پردازش کرده‌اند. تبیین رفتارهای دینی مردم در دنیای مدرن بر مبنای تبیین‌های نظریه دنیوی ‌شدن اهمیت قابل توجهی در جامعه‌شناسی دین داشت. اما این نظریه به علت پاره‌ای کاستی‌ها نمی‌تواند تبیین جامع و کاملی ...

full text

دنیوی شدن و نظریه انتخاب عقلانی دین

نظریه انتخاب عقلانی، نظریه ای است که برخی از صاحب­نظران متقدم، به ویژه اقتصاددانان کلاسیک و مردم­شناسان­ اقتصادی و اجتماعی، به آن توجه ویژه داشته اند و صورت خام ایده انتخاب عقلانی را برخی از آنها پردازش کرده اند. تبیین رفتارهای دینی مردم در دنیای مدرن بر مبنای تبیین­های نظریه دنیوی ­شدن اهمیت قابل توجهی در جامعه­شناسی دین داشت. اما این نظریه به علت پاره­ای کاستی­ها نمی­تواند تبیین جامع و کاملی ...

full text

مبانی ارزشیابی براساس نظریه ساخت و سازگرایی

مبانی ارزشیابی براساس نظریه ساخت و سازگراییچکیدههدف این مقاله ارائه الگوی ارزشیابی براساس رویکرد ساخت و سازگرایی است.پژوهش کنونی از نوع کیفی است که در قالب پژوهش های بنیادی – کاربردی و با بهره گیری از روش تحلیلی – اسنادی صورت گرفته است.در مراحل پژوهش ابتدا به تحلیل مفاهیم ارزشیابی و نیز ساخت و سازگرایی پرداخته شده است. در ادامه ضمن ارائه مزیت های این رویکرد با تشریح برخی از روش های کاربردی ارزش...

full text

دین و مدرنیته از نگاه آنتونی گیدنز

کلید فهم اندیشه های دینی گیدنز در نظریة « مدرنیته متأخر »انتقاد او از سنت جامعه شناسی کلاسیک است. از دید گیدنز، مدرنیته دارای دو مرحلة اولیه و متاخر است و در هر یک از این دومرحله تعامل دین و مدرنیته یکسان نبوده است. درک و تفسیر نادرست از ماهیت مدرنیته در مرحلهنخست آن، باعث شکل گیری این اندیشه شد که نفوذ و جایگاه اجتماعی دین در جامعة مدرن،کاهش یافته است و سرانجام ناپدید خواهد شد. اما در مرحلة دو...

full text

نقد نظریه فرهنگی آنتونی گیدنز

نظریه فرهنگی ،سرمشق ها(پارادایم ها) الگوهاومفاهیمی به ماعرضه می کندکه می تواننددرجنبه های متنوع شخصی، عمومی، وفکری زندگی به کارگرفته شوند...نظریه فرهنگی منبعی است که ازطریق آن می توانیم آگاهانه به جهان اطراف خود واکنش نشان دهیم وشایدگزینه های صحیح راانتخاب کنیم وبه سطح متعالی تری ازاشراف وتسلط دست یابیم. (اسمیت،1387: 8) درمیان منابعی که به صورت منسجم به نظریه های فرهنگی اشاره دارند،به جزفیلیپ ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه علمی پژوهشی اسلام و مطالعات اجتماعی

جلد ۳، شماره شماره ۴ (پیاپی ۱۲)، صفحات ۱۳۲-۱۵۵

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023